Gluten – to umowna nazwa białek roślinnych występujących w pszenicy, jęczmieniu i życie. Białka te, a konkretnie gliadyna, wywołują trzy schorzenia: celiakię (chorobę trzewną), alergię na pszenicę i nadwrażliwość na gluten.
CELIAKIA
To autoimmunologiczna choroba o podłożu genetycznym. W jej przebiegu dochodzi do przewlekłego stanu zapalnego z charakterystycznymi zmianami błony śluzowej jelit – zanikają kosmki jelitowe, czyli struktury odpowiedzialne za wchłanianie składników pokarmowych.
Choroba może pojawić się w każdym wieku. Bodźce ją wywołujące to: infekcje, długotrwały stres, ciąża, okres dojrzewania i menopauza.
„Celiakia rozwija się dwa razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Zwykle wykrywana jest pomiędzy 30 a 50 rokiem życia.”
Są trzy postacie celiakii:
- pełnoobjawowa – typowe symptomy to utrata masy ciała, bóle brzucha, biegunki i zaparcia (mogą występować naprzemiennie), zaburzenia rozwoju u dzieci, np. nadpobudliwość czy niski wzrost;
- skąpoobjawowa – dokuczać mogą wówczas migreny, bóle kości i stawów, przewlekłe zmęczenie, zmiany skórne, zaburzenia miesiączkowania i płodności, zanik szkliwa zębowego, drętwienie kończyn, nagłe zmiany nastroju, stany depresyjne;
- utajona – w tej postaci może nie być żadnych objawów; może się ona przekształcić w skąpo- lub pełnoobjawową.
Niewykryta i nieleczona celiakia skutkuje powikłaniami.
To może być przedwczesna menopauza, osteoporoza, zaburzenia psychiczne, zaburzenia neurologiczne (polineuropatia, padaczka), nowotwory złośliwe jelita cienkiego i innych odcinków przewodu pokarmowego.
W przypadku podejrzenia celiakii lekarz zaleci:
- testy serologiczne, polegają one na pomiarze we krwi stężenia przeciwciał charakterystycznych dla celiakii – są to przeciwciała EmA, DGP, tTG oraz testy genetyczne;
- biopsję błony śluzowej jelita cienkiego;
- badanie histopatologiczne.
Jedyną skuteczną metodą leczenia celiakii jest wyeliminowanie z jadłospisu wszystkich produktów zawierających gluten. Stosowanie diety bezglutenowej jest konieczne już do końca życia.
ALERGIA NA PSZENICĘ
Dolegliwości związane z alergią na gluten to głownie zmiany skórne. Występujące najczęściej u dzieci (to zaczerwieniona i łuszcząca się skóra, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry).
Alergia to także reakcja z udziałem układu odpornościowego. Jednak w jej przypadku dochodzi do wytwarzania przeciwciał IgE, czyli charakterystycznych dla chorób alergicznych. Oznaczenie ich stężenia we krwi jest niezbędne do postawienia diagnozy. Robi się też testy skórne.
Co odróżnia alergię od pozostałych schorzeń?
Objawy mogą pojawić się w ciągu zaledwie kilku minut, a nawet sekund po kontakcie z glutenem.
„Jeśli nie tolerujesz glutenu, wyeliminuj go z diety. Szukaj produktów z symbolem przekreślonego kłosa.”
NADWRAŻLIWOŚĆ NA GLUTEN
W nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten (NCNG) objawy są podobne, jak przy celiakii, ale występują szybciej, bo w ciągu kilku godzin lub dni po spożyciu glutenu. Jednak w przeciwieństwie do celiakii, nie stwierdza się uszkodzeń błony śluzowej jelita.
To schorzenie jest najtrudniej wykryć – z powodu braku specyficznych markerów. Diagnostyka polega na wykluczeniu celiakii i alergii. Stosuje się testy prowokacyjne.
Te produkty zawierają GLUTEN:
1. Pszenica (w tym dawne odmiany: orkisz, płaskurka, durum, samopsza), pszenżyto, jęczmień, żyto, owies (ze względu na zanieczyszczenia):
- mąka pszenna, żytnia, jęczmienna;
- płatki pszenne, jęczmienne, żytnie, owsiane;
- kasza manna, kuskus, kasza jęczmienna (pęczak, mazurska, perłowa), musli, kasze owsiane, kaszki błyskawiczne zbożowe oraz mleczno-zbożowe;
- makaron pszenny, makaron żytni, pierogi, pyzy, kopytka, naleśniki;
- pieczywo – każde nieoznaczone, jako bezglutenowe (chleb biały i razowy, bułki, bagietki, maca, pumpernikiel, pieczywo chrupkie, precle);
- pieczywo cukiernicze suche (herbatniki, ciastka, wafle, biszkopty, pierniczki, sucharki, paluszki, itp.), ciasta, ciastka, drożdżówki, pizza, bułka do hamburgera;
2. Panierki do mięs i ryb oraz potrawy panierowane.
3. Napoje mleczne z dodatkiem słodu jęczmiennego, produkty mleczne z ziarnami zbóż.
4. Kawa zbożowa, kakao owsiane, napoje słodzone słodem jęczmiennym, piwo.
5. Proszek do pieczenia, hydrolizowane białko roślinne, seitan (substytut mięsa), komunikanty z mąki pszennej, opłatki świąteczne.
Cześć! Jestem współautorką tego bloga i bardzo się cieszę, że tu jesteś!
Kim jestem?
Szczęśliwą mamą. Miłośniczką Toskanii. Blogerką z przyjemności, z zamiłowania. Pasjonatką zdrowego stylu życia, szeroko rozumianej – naturalnej pielęgnacji całego ciała. Kobietą dbającą o własne słowa, myśli i duszę. Żyjącą zgodnie z zasadą – „Wszystko do nas wraca”.
Zdrowy styl życia to moim zdaniem nie tylko zdrowa dieta (choć ma kluczowe znaczenie), aktywność fizyczna (też joga), odpoczynek, medytacja, odpowiednia ilość snu, zażywanie suplementów, ale również codzienne nawyki, które bardzo decydującą o jakości naszego życia.
Zdrowy styl życia to też pielęgnacja i stosowanie dobrych, naturalnych kosmetyków. A także codzienne dążenie do stawania się lepszą wersją samego siebie.
Zapraszam do komentowania i zadawania pytań.
Zostaw ślad po sobie 🙂
