Kluczem do zdrowego układu odpornościowego jest
jego niezwykła zdolność do rozróżniania komórek własnych ciała – jaźni – i komórek obcych – jaźni. Obrona odpornościowa organizmu zwykle koegzystuje pokojowo z komórkami, które niosą charakterystyczne „własne” cząsteczki markerowe.
Ale kiedy obrońcy odporności spotykają komórki lub organizmy przenoszące znaczniki z napisem „obcy” szybko rozpoczynają atak. Wszystko, co może wywołać tę odpowiedź immunologiczną, nazywa się antygenem. Antygenem może być drobnoustrój, taki jak wirus, a nawet część drobnoustroju.
Tkanki lub komórki innej osoby (z wyjątkiem identycznego bliźniaka) również niosą markery inne niż same i działają jak antygeny.
To wyjaśnia, dlaczego przeszczepy tkanek mogą zostać odrzucone.
W nietypowych sytuacjach układ odpornościowy może pomylić siebie z sobą i rozpocząć atak na własne komórki lub tkanki organizmu. Wynik nazywa się chorobą autoimmunologiczną.
Niektóre formy zapalenia stawów i cukrzycy są chorobami autoimmunologicznymi. W innych przypadkach układ odpornościowy reaguje na pozornie nieszkodliwą obcą substancję, taką jak pyłek ambrozji. Rezultatem jest alergia, a ten rodzaj antygenu nazywa się alergenem.
Struktura układu odpornościowego
Narządy układu odpornościowego są umieszczone w całym ciele. Nazywane są narządami limfatycznymi, ponieważ są domem dla limfocytów, małych białych krwinek, które są kluczowymi graczami w układzie odpornościowym. Szpik kostny, tkanka miękka w pustym środku kości, jest ostatecznym źródłem wszystkich komórek krwi, w tym białych krwinek, które mają stać się komórkami odpornościowymi. Grasica jest organem leżącym za mostkiem; limfocyty znane jako Limfocyty T lub po prostu „komórki T” dojrzewają w grasicy. Limfocyty mogą podróżować po całym ciele za pomocą naczyń krwionośnych. Komórki mogą również podróżować przez układ naczyń limfatycznych, który ściśle równolegle żył i tętnic ciała. Komórki i płyny są wymieniane między krwią a naczyniami limfatycznymi, umożliwiając układowi limfatycznemu monitorowanie organizmu pod kątem inwazji drobnoustrojów. Naczynia limfatyczne niosą limfę, przezroczysty płyn, który myje tkanki ciała.
Węzły chłonne
Małe węzły chłonne w kształcie fasoli są splecione wzdłuż naczyń limfatycznych, ze skupiskami na szyi, pod pachami, brzuchem i pachwinie. Każdy węzeł chłonny zawiera wyspecjalizowane przedziały, w których gromadzą się komórki odpornościowe i gdzie mogą spotkać antygeny. Komórki odpornościowe i obce cząstki dostają się do węzłów chłonnych przez przychodzące naczynia limfatyczne lub małe naczynia krwionośne węzłów chłonnych. Wszystkie limfocyty opuszczają węzły chłonne przez wychodzące naczynia limfatyczne. Po dostaniu się do krwiobiegu są transportowane do tkanek w całym ciele. Wszędzie patrolują obce antygeny, a następnie stopniowo dryfują z powrotem do układu limfatycznego, aby rozpocząć cykl od nowa.
Śledziona
Śledziona jest spłaszczonym narządem w lewym górnym rogu brzucha. Podobnie jak węzły chłonne, śledziona zawiera wyspecjalizowane przedziały, w których gromadzą się i pracują komórki odpornościowe, i służy jako miejsce spotkań, w którym mechanizmy odpornościowe stawiają czoła antygenom. Kępki tkanki limfatycznej znajdują się w wielu częściach ciała, szczególnie w błonach śluzowych przewodu pokarmowego oraz w drogach oddechowych i płucach – na terytoriach, które służą jako bramy do ciała. Te tkanki obejmują migdałki, migdałki i wyrostek robaczkowy.
Komórki odpornościowe i ich produkty
Układ odpornościowy gromadzi ogromny arsenał komórek, nie tylko limfocytów, ale także pożerających komórki fagocytów i ich krewnych. Niektóre komórki odpornościowe przyjmują wszystkich przybyszów, podczas gdy inne są szkolone na bardzo specyficznych celach. Aby skutecznie działać, większość komórek odpornościowych potrzebuje współpracy swoich towarzyszy. Czasami komórki odpornościowe komunikują się poprzez bezpośredni kontakt fizyczny, czasem przez uwalnianie chemicznych przekaźników. Układ odpornościowy przechowuje tylko kilka różnych rodzajów komórek potrzebnych do rozpoznania milionów potencjalnych wrogów. Kiedy pojawia się antygen, kilka pasujących komórek namnaża się w armię na pełną skalę.
Po zakończeniu pracy znikają z dala, pozostawiając wartowników, którzy będą pilnować przyszłych ataków. Wszystkie komórki odpornościowe zaczynają się jako niedojrzałe komórki macierzyste w szpiku kostnym. Reagują na różne cytokiny i inne sygnały, aby wyhodować określone typy komórek odpornościowych, takie jak komórki T, komórki B lub fagocyty. Ponieważ komórki macierzyste nie są jeszcze zaangażowane w określoną przyszłość, są interesującą możliwością leczenia niektórych zaburzeń układu odpornościowego. Naukowcy badają obecnie, czy własne komórki macierzyste danej osoby można wykorzystać do regeneracji uszkodzonych odpowiedzi immunologicznych w chorobach autoimmunologicznych i chorobach niedoboru odporności.
Odpowiedź immunologiczna na zakażenia
Zakażenia są najczęstszą przyczyną chorób u ludzi. Obejmują one od zwykłego przeziębienia do wyniszczających chorób, takich jak przewlekłe zapalenie wątroby, do chorób zagrażających życiu, takich jak AIDS. Drobnoustroje wywołujące choroby (patogeny) próbujące dostać się do ciała muszą najpierw przejść przez zewnętrzną zbroję ciała, zwykle skórę lub komórki wyściełające wewnętrzne kanały. Skóra stanowi imponującą barierę dla inwazji drobnoustrojów. Na ogół jest penetrowany tylko przez nacięcia lub drobne otarcia. Układ trawienny i oddechowy Zakażenia są najczęstszą przyczyną chorób u ludzi. Obejmują one od zwykłego przeziębienia do wyniszczających chorób, takich jak przewlekłe zapalenie wątroby, do chorób zagrażających życiu, takich jak AIDS. Drobnoustroje wywołujące choroby (patogeny) próbujące dostać się do ciała muszą najpierw przejść przez zewnętrzną zbroję ciała, zwykle skórę lub komórki wyściełające wewnętrzne kanały. Skóra stanowi imponującą barierę dla inwazji drobnoustrojów. Na ogół jest penetrowany tylko przez nacięcia lub drobne otarcia. Układ trawienny i oddechowy
Bakterie, wirusy i pasożyty
Najczęstszymi drobnoustrojami chorobotwórczymi są bakterie, wirusy i pasożyty. Każdy stosuje inną taktykę do zarażania osoby, a zatem udaremnia ją inna część układu odpornościowego. Większość bakterii żyje w przestrzeniach między komórkami i jest łatwo atakowana przez przeciwciała. Kiedy przeciwciała przyłączają się do bakterii, wysyłają sygnały do uzupełnienia białek i komórek fagocytarnych w celu zniszczenia związanych drobnoustrojów. Niektóre bakterie są zjadane bezpośrednio przez fagocyty, które sygnalizują niektórym limfocytom T przyłączenie się do ataku. Wszystkie wirusy, a także kilka rodzajów bakterii i pasożytów, muszą przedostać się do komórek, aby przetrwać, co wymaga innego podejścia. Zainfekowane komórki wykorzystują swoje cząsteczki MHC do umieszczania na powierzchni komórki kawałków inwazyjnych drobnoustrojów, co oznacza niszczenie limfocytów T cytotoksycznych w celu zniszczenia zainfekowanej komórki.
Przeciwciała mogą również wspomagać układ odpornościowy odpowiedzi, dołączanie i usuwanie wirusów, zanim będą one miały szansę wejść do komórki. Pasożyty żyją wewnątrz lub na zewnątrz komórek. Wewnątrzkomórkowe pasożyty, takie jak organizm wywołujący malarię, mogą wywoływać reakcje komórek T. Pozakomórkowe pasożyty są często znacznie większe niż bakterie lub wirusy i wymagają znacznie szerszego ataku immunologicznego. Infekcje pasożytnicze często wywołują reakcję zapalną, gdy eozynofile, bazofile i inne wyspecjalizowane komórki ziarniste pędzą na miejsce i uwalniają zapasy toksycznych chemikaliów, próbując zniszczyć najeźdźcę. Przeciwciała również odgrywają rolę w tym ataku, przyciągając ziarniste komórki do miejsca infekcji.
Odporność: naturalna i nabyta
Kim jestem?
Bloggerką, pasjonatką zdrowego stylu życia. Poliglotką. Kocham konie i podróże.
Założyłam bloga, aby dzielić się swoją pasją. Moje 7-letnie doświadczenie w zakresie medycyny naturalnej pomaga mi rozwijać projekt Adelia.
Kocham konie i jestem ich Trenerem, to moja druga pasja – w sumie odkąd pamiętam, zwierzęta były obecne w moim życiu.
